Ως σακχαρώδης διαβήτης κύησης ορίζεται:
- η παθολογική ανοχή γλυκόζης στην κύηση
- διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά κατά την κύηση
- Aνεξάρτητα από το είδος της θεραπείας που απαιτείται (ινσουλίνη ή μόνο δίαιτα) και ανεξάρτητα από το αν η κατάσταση αυτή εμμένει και μετά τον τοκετό.
Έτσι, από τον ορισμό δεν εξαιρείται η προϋπάρχουσα δυσανοχή που πρωτοδιαγιγνώσκεται κατά την κύηση ή η δυσανοχή που πρωτοεκδηλώνεται κατά τη διάρκειά της.
Ο διαβήτης κύησης εμφανίζεται γενικά σε ποσοστό 4-8% των κυήσεων. Κάποιες γυναίκες όμως έχουν αυξημένο κίνδυνο να τον παρουσιάσουν.
Γνωστοί παράγοντες κινδύνου είναι:
- Ηλικία άνω των 25, αλλά ιδιαίτερα αν η έγκυος είναι άνω των 35 ετών
- Παχυσαρκία ή υπέρβαρη γυναίκα προ κύησης: οι παχύσαρκες γυναίκες έχουν 4πλάσιο κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη κύησης, ενώ ο κίνδυνος σε αυτές με ΔΜΣ >40 είναι 9πλάσιος !
- Υπερβολική αύξηση βάρους κατά τη διάρκεια της κύησης
- Ιστορικό προηγούμενης κύησης με διαβήτη
- Ιστορικό προ-διαβήτη, ή αντίστασης στην ινσουλίνη
- Ιστορικό κύησης με νεογνό άνω των 4 κιλών
- Ιστορικό προηγούμενης κύησης με αιφνίδιο-ανεξήγητο εμβρυϊκό θάνατο
- Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
- Οικογενειακό ιστορικό σακχαρώδους διαβήτη (σε γονείς ή αδέρφια), ή διαβήτη κύησης
Κριτήρια διάγνωσης ΣΔ κύησης
Σύμφωνα με τα νεότερα κριτήρια που έχουν προταθεί από τον διεθνή Οργανισμό Μελετών του Σακχαρώδη διαβήτη στην Κύηση (IADPSG – International Association of Diabetes and Pregnancy Study Groups) και που υιοθετήθηκαν από τον Αμερικανικό διαβητολογικό Οργανισμό (ADA – American Diabetes Association), ο αλγόριθμος της διάγνωσης έχει δύο διακριτές φάσεις:
- Κάθε γυναίκα πρέπει να ελέγχεται στο πρώτο τρίμηνο της κύησης με έλεγχο σακχάρου νηστείας (ή γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης), ώστε να ανευρεθούν οι γυναίκες με προϋπάρχοντα διαβήτη που δεν έχουν διαγνωσθεί ακόμη, ή εκείνες με αυξημένο κίνδυνο για ανάπτυξη σακχαρώδη διαβήτη κύησης.
Εάν το σάκχαρο νηστείας είναι >92 mg/dl, η έγκυος θεωρείται ότι πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη (κύησης ή προϋπάρχοντα, ανάλογα με τα επίπεδα του σακχάρου) και πρέπει να συμβουλευθεί άμεσα ενδοκρινολόγο για την έναρξη κατάλληλης αγωγής.
- Εάν το σάχκαρο είναι φυσιολογικό στην πρώτη φάση, γίνεται επανέλεγχος μεταξύ της 24ης και 28ης εβδομάδας της κύησης (οπότε και εμφανίζεται ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης) με καμπύλη σακχάρου σε όλες τις εγκύους. Σύμφωνα με τα νέα κριτήρια, προτείνεται η καμπύλη μετά από πρόσληψη 75 γραμμαρίων γλυκόζης και έλεγχο σακχάρου νηστείας, μιας και δύο ωρών μετά. Εάν έστω και μια τιμή σακχάρου είναι ίση ή μεγαλύτερη με τα θεσπισμένα όρια, τότε μπαίνει η διάγνωση ΣΔ κύησης.
Κριτήρια διάγνωσης:
- Σάκχαρο νηστείας <92 mg/dl
- Σάκχαρο 1ης ώρας <180 mg/dl
- Σάκχαρο 2ης ώρας <153 mg/dl
Οι γυναίκες που είναι υπέρβαρες ή παχύσαρκες πριν την κύηση έχουν αυξημένο κίνδυνο για ανάπτυξη ΣΔ τύπου 2 και υπέρτασης ακόμα και αν η καμπύλη σακχάρου στην κύηση ήταν φυσιολογική. Η απώλεια βάρους και η διατήρηση φυσιολογικού δείκτη μάζας σώματος είναι το πρώτο βήμα για την πρόληψη.